Üniversite sınavının tarihlerinin belli olmasıyla lise son sınıf öğrencileri meslek arama sürecini hızlandırdı. Gelişen teknoloji ve insan genetiği hakkında yapılan çalışmalardan sonra öğrenciler tarafından oldukça ilgi gören genetik bilimi ihtiyacın hiçbir zaman bitmeyeceği bir alan olarak gündeme geldi. Bunun üzerine Üsküdar Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Korkut Ulucan öğrenciler tarafından sıkça sorulan soruları yanıtladı.
“Genetik geniş bir bilim dalıdır”
Genetiğin bir bilim dalı olarak ne ifade ettiğini dile getiren Prof. Dr. Korkut Ulucan; “Genetik bilimi canlıların özelliklerini oluşturan genleri, genleri oluşturan DNA molekülünü, DNA molekülünden oluşan RNA molekülünün yapısını, görevlerinin bir dölden diğer döle, bir jenerasyondan diğer jenerasyona geçişinin ve bu DNA molekülündeki olası problemler ve bunların giderilmesi ile ilgili bütün araştırmaları kapsayan genetik geniş bir bilim dalıdır.” dedi.
“İnsanlarda genetik hastalıkların tedavisi çok büyük bir çığır açacak”
Genetiğin çalışma alanlarından bahsederek geleceği hakkında değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Korkut Ulucan; “Genetiğin temel çalışma alanı aslında çok geniş ama ilk soruda da dediğim gibi özellikle canlıların davranış kalıplarını, canlıların farklı durumlarda nasıl etkiye tepki verdiğini inceliyor. Fakat insan çalışmalarına geldiğimiz vakit, hastalıkların önceden tahmin edilmesi veya hastalıkların tedavisi ya da bireye özgü tedavi anlamında genetik bilimi bize çok büyük bilgiler sunuyor. Gerek kanser çalışmalarında gerek nadir görülen hastalıklarda insanlardan bahsediyorum. Bitkilere geldiğimiz zaman, bitki bioteknolojisi. Mikroorganizmalara geldiğimiz zaman, mikroorganizma bioteknolojisi. Ürün üretme, tanı metodolojileri olsun genetik çalışmalarının birçok geniş alanı var. Ama şu bir gerçek, özellikle 2050 yılına kadar, özellikle de insanlarda genetik hastalıkların tedavisi çok büyük bir çığır açacak. Bu konuda çok büyük gelişmeler var. Bireye özgü kanser aşıları daha ön plana çıkacak ve bunlarda biraz daha genetik biliminin pazar payını arttıracak ki son yıllarda içinde bulunduğumuz örnekte bu çok ilgi çekici. Covid aşılarında Biontech firmasının ki kanser çalışmaları yapan, o metabolizmayı çalışan bir firma biranda oluşan pandemi için aşı üretimine başladı. Bu bile genetiğin şu anda ki geldiği noktanın önemini gösteriyor.” şeklinde konuştu.
“Hepsinin amacı insan sağlığının korunması, insan sağlığının veya hastalıkların tedavi edilmesi gibi alanlara destek olmak”
Çalışma alanlarının üniversitelere bağlı olarak değişebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Korkut Ulucan; “Şimdi, genetik olarak bölümlerin ismine baktığımız zaman aslında birçok bölüm Moleküler Biyoloji ve Genetik, Tıbbi Biyoloji ve Genetik, Biyokimya ve Genetik gibi farklı isimler alabiliyorlar ama kabaca söylersek hepsi genel konseptte biyoloji bölümlerinin birer alt dalları olarak nitelendirebiliriz. Birçok üniversitemizde bu bölümler var ve gerçekten çok değerli çalışmalara da sahipler. Aslında her üniversitedeki bölümün kendileri ile ilgili bir ‘niş’ adı verdiğimiz özel bir çalışma alanları var. İşte örnek veriyorum, Boğaziçi Üniversitesi biraz daha bioteknoloji çalışıyor. Koç Üniversitesi biraz daha biyolojik malzeme çalışıyor. Üsküdar Üniversitesi genelde daha psikoloji ve psikiyatri alanındaki çalışmaları ile ön planda ama bunların hepsi temelde aşağı yukarı aynı amaca hizmet ediyor. Bu da nedir? İnsan hayatının kalitesinin yani bizlerin daha sağlıklı, daha kaliteli, daha efektif bir hayat yaşaması ile ilgili tanı metodolojilerin, bitki bioteknolojisine baktığımız zamanda organik molekül içeriği daha zengin besinler, daha besleyici mineral, vitamin destekli besinlerden tutun kuraklığa dayalı gibi birçok farklı konu var ve hepsinin amacı dediğim gibi insan sağlığının korunması, insan sağlığının veya hastalıkların tedavi edilmesi gibi alanlara destek olmak.” ifadelerini kullandı.
“Önemli olan, elde edilen sonuçlardan yeni teorilerin, yeni hipotezlerin geliştirilmesidir”
Çıkan hipotezlerin nasıl bir eğitimden sonra elde edildiğini açıklayan Prof. Dr. Korkut Ulucan; “Eğitimi alınmadan bu işler yapılmaz. Bunun sebebi de önemli olan bir deneyi tekrar tekrar yapmak değil. Bunu herkes tabi ki de yapabilir. Önemli olan, elde edilen sonuçlardan yeni teorilerin, yeni hipotezlerin geliştirilmesidir. Biyolojideki en önemli olay budur. Bu ise ancak ve ancak iyi bir eğitim ile hatta bu eğitim lisans zamanı yani 4 yıllık lisans zamanına sıkıştırılamayacak kadar da geniş bir zamandır. Lisansüstü çalışmalar yani Master ve Doktora gibi çalışmalar ile birçok birey bırakın hadi eğitim almadan bu konuda fikir üretmeyi, ancak ve ancak belki Doktora bittikten sonra yani yaklaşık 10-12 yıllık bir eğitim sonrasında artık büyük hipotezler, yararlı hipotezler geliştirip, bunlarla ilgili çalışma yapar düzeye gelebiliyor. O yüzden eğitim olmadan bu bilim, olan olay tekrar edilir ama bir adım öteye çıkarılamaz, getirilemez.” dedi.
“Bu çok sık başımıza geliyor”
Genetik alanında çıkan sansasyonel haberlere karşı alınabilecek önlemlerden bahseden Prof. Dr. Korkut Ulucan; “Benim de ve bu alandaki belki birçok meslektaşımın da dönem dönem sıkıntı yaşayabileceği olayların başında sansasyonel veya yanlış bilgilere dayalı haberler geliyor. Çünkü haklı olarak gazeteci arkadaşlarda işinin gereğini en uygun şekilde yapmaya çalışıyorlar ve aslında ‘haberi satmak için’ bazen daha çarpıcı kelimeler, daha çarpıcı yaklaşımlar gösterebiliyorlar. Ama bu çarpıcı yaklaşım her ne kadar o gazeteci arkadaşımızın veya bizim söylemimiz olmasa da farklı yerlere çekilebiliyor. Bu da bazı sansasyonel veya anlamının dışına çıkan yorumlar yapılmasına sebep olabiliyor. Bu çok sık başımıza geliyor. Ama birçok olayda özellikle ben artık haberleri çıkmadan önce bir görmek istiyorum. Burada yapılabilecek tek olay, bizim biraz daha açık, sade bir dil tercih etmemiz ve bu dilin siz gazeteciler tarafından aslında çok fazla yere çekilmeden olduğu gibi aktarılması.” şeklinde konuştu.
Muhabir: Meryem Türk